De renovatiegesprekken met Ymere van het paarse cluster zijn begonnen in september 2022 dus al een jaar aan de gang. De meeste bewoners van het blok willen niet als paarse blok met Ymere overleggen, maar als gehele wijk, de Van der Pekbuurt. Ymere wil dit niet. Zij zeggen dat de woningcorporatie overeenstemming heeft bereikt met bewoners van het gele blok en dat daar de renovatie nu kan beginnen, Zie voor de situatie bij het startblok (onderdeel van het gele blok) het artikel ‘De wijk is met liefde gebouwd, maar wordt niet met liefde onderhouden door Ymere; Renovatie van het gele blok, een hele strijd!’
Het standpunt van het paarse blok, ‘niet als blok maar als buurt’, heeft te maken met een uitspraak van Michelle Oudhuis (Senior Procesmanager Stedelijke Vernieuwing bij Ymere). Zij stelt dat door elk jaar 100 nieuwe woningen te renoveren Ymere aan het eind van de renovatie van de Van der Pekbuurt kan zeggen nu weten we hoe het moet. Dat is natuurlijk lachwekkend en te laat, want dat betekent dat 1.000 huizen in niet al te beste staat worden verbouwd en uiteindelijk hopelijk 100 huizen in iets betere staat.
Het lijkt erop dat Ymere begint te luisteren naar de kritiek van de bewonerscommissie Paars en bereid is om in januari 2024 gesprekken te voeren over de technische uitvoering van de renovatie zodat ook de eerste 100 huizen in goede staat worden gerenoveerd. Ymere stuurt niet zelf de techniek aan, maar de uitvoerende aannemers, ingenieurs en architecten. Deze partijen worden ook wel de ‘co-makers’ genoemd. Elk cluster wordt gevraagd om een bewonersvertegenwoordiging samen te stellen van 7 à 8 personen. Die bewoners zitten met de comakers aan tafel en kunnen kiezen uit indeling varianten. Ymere zit er gewoon bij als een soort toehoorder.
Ymere bestelt aan de hand van hun criteria de woningen per cluster en hoopt daaruit te leren voor het volgende cluster. De aannemer, in combinatie met ingenieurs en architecten bepalen de techniek en uitvoering binnen een budget dat met Ymere is afgesproken. De controle wordt overgelaten aan de aannemer en ‘externe’ organisaties. ‘Extern’ is een groot woord, want ze maken deel uit van de bouworganisaties. Eigenlijk is het absurd, want je vraagt niet de persoon die je badkamer of keuken erin zet om zichzelf te controleren, dat doe je als opdrachtgever en eigenaar.
Veel huurdersorganisaties van woningcorporaties hebben al jaren kritiek op deze constructie met co-makers. Deze constructie speelt namelijk niet alleen bij Ymere, maar bij veel meer corporaties. Een terugkerend kritiekpunt is dat goede onpartijdige controle ontbreekt. De kritiek van huurders lijkt ook gedeeld te worden door sommige onderhoudsmedewerkers in dienst bij Ymere werken en ook te maken hebben met co-makers. Zij zien vaak dat door het gebrek aan controle er slecht werk wordt afgeleverd.
Dat Ymere nu na een jaar onderhandelen luistert naar huurders en ook het gesprek aangaat om samen met de bewoners naar de bouwtekeningen en ontwerpen te gaan kijken, is misschien winst, maar ook zuur omdat het zo lang heeft geduurd. Een jaar lang heeft Ymere geen antwoorden gegeven op concrete vragen van huurders. Toch lijkt Ymere langzaam tot het inzicht te komen dat zij mensen in de ellende stort door achterstallig onderhoud. Tijdens een bemiddelingsgesprek met de bewoners van cluster Paars is door Ymere gezegd dat er “meer moet worden geïnvesteerd in de kwaliteit van de woningen en er meer transparantie moet komen over de technische keuzes.”
Vraag is of er uiteindelijk iets gaat veranderen aan de houding van Ymere? Veel bewoners uit Paars hebben daar geen vertrouwen in. Ook binnen het onderhandelteam van de huurders zien mensen het niet meer zitten. Van het oorspronkelijke zeven-talige team zijn er nog maar vier over. Twee huurders zullen niet meer terugkomen naar hun woning. Een andere huurder zegt dat de bewoners voor spek en bonen bij het overleg met Ymere zitten, ter legitimering van het proces voor de corporatie.
En niet alleen de commissie van de huurders valt uiteen, ook de rest van de buurt ontbindt. Het heeft er namelijk alle schijn van dat Ymere langzaam maar zeker mensen proberen weg te pesten uit hun woning. Zo stelt de verhuurder zich onverbiddelijk op naar huurders die vragen om aanpassingen in de bouwtekeningen. Andere huurders krijgen een tekening van hun gerenoveerde woning te zien die plots veel kleiner is waardoor ze niet meer met vier, maar slechts met drie mensen in het huis kunnen wonen (slaapkamer die is komen te vervallen). En Ymere is succesvol in die ontwrichting van de buurt. Het is nog onduidelijk hoeveel van de 94 huurders in het paarse blok willen terugkomen, maar voor zover nu bekend komen slechts 36 mensen van het gele blok terug. De bewoners willen vooral niet terugkomen in verband met onder andere de slechte indeling van de gerenoveerde huizen, de aansluiting van het warmtenet en de slechte renovatie.
Om toch nog enigszins optimistisch te eindigen, lijkt de bemoeienis van huurders niet helemaal voor niets. Het klopt dat Ymere bewoners voor spek en bonen laat meedoen, maar druk van de huurdersvereniging heeft wel degelijk opgeleverd dat de binnenkomende leidingen van de nutsbedrijven niet altijd in het midden van het huis worden geplaatst, maar aan de zijkant van de woning tegen de scheidende muren.
Dat zit zo. Ymere heeft zich bij de renovatie laten leiden door een aantal goedkopere uitgangspunten. Eén ervan is dat trappen op dezelfde plek opgeknapt worden. Dus geen nieuwe trapgaten en geen betere indeling van de zolderverdiepingen. Een ander punt is de binnenkomende leidingen van de energiemaatschappijen, die criteria zijn door een fout overgenomen uit de Gentiaanbuurt waar de fundering anders is. Gevolg is dat in de tekeningen van het gele blok huurders een woning kregen voorgeschoteld met een soort liftschacht in het midden van de woonkamer waardoor het warmtenet zou lopen. Veel ruimte verlies, onmogelijk indeling van de woning en een eindeloze potporie van deuren en gangetjes, allemaal niet erg zinvol. zie ook het artikel ‘Grote twijfels bij de kwaliteit van de renovatie van de woningen van het gele cluster; Bezichtiging Startblok Hagedoornweg.’
Bij het paarse blok is die liftschacht van het warmtenet iets beter aangepast, maar bij het gele blok staat ie er nog wel. Daar wil Ymere niet aan tornen omdat er al akkoord is gegeven van de bewonerscommissie Geel. De druk van de individuele bewoners die niet langer wilden wachten om de buurt uit te verhuizen werd hen te groot. Volgens de corporatie hebben huurders contracten getekend en is het niet meer te veranderen. Dat is natuurlijk onzin. De renovatie is nog niet begonnen, contracten zijn getekend op basis van foute tekeningen dus kunnen prima aangepast worden en huurders die zien dat hun woning daadwerkelijk verbeterd kan worden zullen allang blij zijn om een nieuw contract te tekenen. Dus moet Ymere eigenlijk excuses aanbieden aan de mensen van blok Geel en hen alsnog de mogelijkheid bieden om terug te keren als zij dat willen. Er bestaat namelijk een spijtoptanten regeling, waar we Ymere nog meer naar moeten vragen. Bij deze regeling kunnen mensen die eerst voor een andere woning gekozen hebben na de renovatie alsnóg terugkomen naar hun oude straat.
Ymere toont zich helaas niet als een betrouwbare organisatie, maar dat wisten de huurders van het gele blok al. Het is natuurlijk nooit te laat om een pas op de plaats te maken en niet alleen met het paarse blok de renovatie beter aan te pakken, maar ook met het gele blok.
Vandaar dat vanuit paars en de huurdersvereniging nu is gezegd dat we weer terug moeten naar de basis. Er moet een buurt breed contract op basis van goede tekeningen, technische kennis, goed beslissingen, controle en toezicht.
Vandaar dat vanuit Paars en samen met de huurdersvereniging gezegd is dat we weer terug moeten naar de basis. Er kan op basis van goede tekeningen, technische kennis, goed beslissingen, controle en toezicht een veel beter plan en mogelijk zelfs binnen de door Ymere gepubliceerde budgetten.